Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan Rusiyanı Qarabağı Azərbaycana verməkdə ittiham edib.

Qriqoryan bildirib ki, Rusiyanın icazəsi olmadan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə olmazdı.

"Bu, Rusiyadan tamamilə asılı olduğumuz vaxt baş verdi. Rusiya gəldi, Dağlıq Qarabağı əlimizdən aldı, Azərbaycana qaytardı, sonra getdi, bütün reallıq budur. Mən iddia edirəm ki, Dağlıq Qarabağı Rusiya tutub. Rusiyanın icazəsi olmadan müharibə olmazdı", - o, jurnalistlərlə brifinqdə deyib.

Qriqoryan vurğulayıb ki, Ermənistanın Rusiyadan asılılığı müharibəyə gətirib çıxarıb və siyasi kursun dəyişməsi sabitliyə çevriləcək: "Ermənistan tamamilə Rusiyadan asılı olanda bizdə müharibə yox idi? Var idi. Gəlin dəqiqləşdirək: bu mövcud vəziyyətə görə biz özümüzü müharibəyə saldıq".

Rusiya Federasiya Şurasının Beynəlxalq əlaqələr komitəsinin rəhbəri Qriqori Karasin isə "RİA Novosti"yə bildirib ki, Qriqoryanın həmin bəyanatı doğru deyil: "Erməni siyasi xadimlərinin, o cümlədən ali rəhbərliyin yazı və çıxışlarına müraciət etmək lazımdır. Bu sualların cavabları artıq orada var".

+++

Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın Rusiyanı Qarabağı Azərbaycana verməkdə ittiham etməsinə Bakıdan da cavab verilib.

Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev deyib ki, bu açıqlama əvvəlki və indiki Ermənistan siyasi-hərbi rəhbərliyinin məğlubiyyətini ört-basdır etmək, günahı başqasının üzərinə yıxmaq və özünə bəraət qazanmaq cəhdindən başqa bir şey deyil.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, Hacıyev vurğulayıb ki, "Azərbaycan ordusu döyüş meydanında öz sözünü deyərək Ermənistanın 30 il davam edən hərbi işğalına son qoyub və kapitulyasiya aktını imzalamağa məcbur edib".

"Bu kimi açıqlamalar Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyinin təfəkküründə hələ də revanşizm xülyalarının qalmasının təzahürüdür", - o əlavə edib.

21 iyun

Mirzoyan Tixanovskaya ilə görüşüb

İyunun 20-də Vilnüsə səfəri çərçivəsində Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Belarus müxalifətinin lideri Svetlana Tixanovskaya ilə görüşüb.

Görüşün təfərrüatları açıqlanmır.

"Lukaşenko rejiminə qarşı qətiyyətli mövqeyinə görə Ermənistana təşəkkür etdim, Ermənistanla demokratik qüvvələrimiz arasında sıx əməkdaşlığın davam etdiriləcəyinə ümidimi bildirdim", - Tixanovskaya X-dəki mikrobloqunda yazıb.

14 iyun

'Politico' Belarusun Azərbaycana silah tədarükündən bəhs edir

Bakı Yerevanla müharibədə eskalasiyadan əvvəl Minskdən dronlar, artilleriya və radio-elektron mübarizə (REM) üçün yeni avadanlıqlar alıb.

"Politico" bunun məxfi sənədlərdə aşkar olunduğunu bildirir. Belarus və Ermənistan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) daxildir.

"Politico" ondan çox məxfi məktub, diplomatik notlar, veksellər və ixrac pasportlarına istinadla yazır ki, Belarus Azərbaycana qabaqcıl silahlar verib.

Nəşrin məlumatına görə, 2018-ci ildən 2022-ci ilə qədər Minskdən Azərbaycan ordusuna yardım göstərilib. Xidmətlərə köhnə artilleriya avadanlıqlarının modernləşdirilməsi, REM və pilotsuz sistemlər üçün istifadə olunan yeni texnikanın tədarükünün daxil edildiyi bildirilir.

Araşdırılan sənədlər arasında Belarus Dövlət Silah İxracı Agentliyinin öz hərbi-sənaye firmalarına Bakı üçün müasir artilleriya avadanlıqlarının sifarişi ilə bağlı məktubları, habelə iki dövlət arasında Azərbaycan ordusuna "Qroza-S" pilotsuz uçuş aparatları ilə mübarizə stansiyalarının alınması ilə bağlı yazışmalar daxildir.

"Politico"nun əldə etdiyi sənədlərdən birində bildirilir ki, Belarus müəssisələri "Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərinin geri qaytarılmasında", həmçinin, Belarus mal və xidmətlərinin bu ölkəyə ixracında fəal rol oynayır.

Məqalədə bildirilir ki, kağız üzərində Aleksandr Lukaşenko Ermənistanın müttəfiqi olsa da, o, əvvəllər Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevi "bizim adamımız" adlandırıb və KTMT-nin ona qarşı çıxmasının "səhv" olacağını deyib.

Əliyev isə, öz növbəsində, 2022-ci ildə bəyan edib ki, "KTMT-də dostumuz Ermənistanınkından daha çoxdur ".

Ekspertlərin fikrincə, Moskvanın ən yaxın müttəfiqlərindən biri olan Belarus Kremlin üstüörtülü dəstəyi olmadan hərəkət edə bilməzdi.

13 iyun

Kreml Ermənistanın KTMT-də qalacağına ümid edir

Rusiya Ermənistanın hələ də onun müttəfiqi olaraq qalacağına ümid edir.

Bunu iyunun 13-də Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın ölkəsinin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) ilə münasibətlərinə dair bugünlərdə verdiyi bəyanatları şərh edərkən deyib: "Biz erməni dostlarımızla işləməkdə davam edəcəyik. Biz mövqeyimizə aydınlıq gətirəcəyik. Əlbəttə, ümid edirik ki, bütün hallarda partnyorluq və müttəfiqliyimizə sadiq qalacağıq".

Paşinyanın KTMT bəyanatlarına Rusiya XİN də münasibət bildirib. Nazirliyin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Yerevanı KTMT üzvlüyü ilə bağlı "sonsuz" deyinməni dayandırmağa çağırıb: "Biz milyon dəfə demişik ki, KTMT hər bir kəsin könüllü qoşulduğu strukturdur. Burada iştirakçı ölkələrə təzyiq göstərilməsi üçün komanda və ya inzibati sistem yoxdur. Burada qarşılıqlı hörmətli dialoq var. Burda heç kim heç kimi güclə tutub saxlamayıb".

***

Ermənistanın Belarusdakı, Belarusun Ermənistandakı səfirləri məsləhətləşmələr üçün geri çağırılıb.

Paşinyan bir daha Belarusa getməyəcəyini bildirib

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan bir daha Belarusa səfər etməyəcəyini bildirib.

Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) ilə mürəkkəb münasibətlərindən danışan bu ölkənin baş naziri Belarus prezidentinin məlum qalmaqallı bəyanatını xatırladıb.

"KTMT ölkələrinin liderlərindən biri müharibənin hazırlanmasında iştirak etdiyini, Azərbaycanın qələbəsini ruhlandırdığını, inandığını və arzuladığını bildirir. Bundan sonra mən Belarus rəhbəri ilə KTMT formatında nəyisə müzakirə etməyə gedəcəm?", - deyən Paşinyan, bununla belə, Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) və Avrasiya İqtisadi Birliyi (AİB) çərçivəsində təmasları istisna etməyib.

"Bundan sonra bir daha Belarusa getməyəcəm. Nə qədər ki, Belarusda prezident Aleksandr Lukaşenkodur. Ümumiyyətlə, bəyan edirəm ki, bundan sonra Ermənistanın heç bir rəsmi nümayəndəsi Belarusa getməyəcək", - Paşinyan vurğulayıb.

O bildirib ki, KTMT çərçivəsində münasibətlərdə "məsələn, Belarus özü KTMT-dən çıxmaq qərarına gələrsə və ya Lukaşenko erməni xalqı üçün məqbul qaydada üzrxahlıq etsə, nəzəri olaraq dəyişiklikləri istisna etmək olmaz".

Paşinyanın KTMT ilə bağlı sözlərinin səhv anlaşıldığı bildirilir

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın ölkənin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxması ilə bağlı sözləri səhv anlaşılıb. Bunu ölkənin xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan deyib.

"Əgər kimsə iddia edirsə ki, baş nazir Ermənistanın KTMT-dən çıxdığını deyib, o yanılır", - Mirzoyan Milli Assambleyada çıxışı zamanı deyib.

Onun sözlərinə görə, Paşinyan bildirib ki, Yerevan təşkilatdan nə vaxt çıxacağına qərar verəcək və sonra geri qayıtmayacaq: "Bu deyilib, nə az, nə çox".

Söhbət Paşinyanın iyunun 12-də parlamentdə hökumət saatı zamanı KTMT ilə bağlı dediyi sözlərdən gedir. "Çıxacağıq. Nə vaxt çıxacağımıza qərar verəcəyik. Bəs sizcə, növbəti addım nə olmalıdır?", - baş nazir bildirib.

O, KTMT-ni "köpük ittifaqı" adlandırıb. Deyib ki, onun üzvləri Azərbaycanla birlikdə Ermənistana qarşı müharibə planlaşdırıb.

Paşinyan onu da əlavə edib ki, Yerevan təşkilatdan çıxanda geri qayıtmayacaq: "Başqa yol yoxdur".

5 iyun

Yerevan Moskva ilə təmaslardan qaçır

"Ermənistan xarici işlər və müdafiə nazirlikləri xətti ilə Rusiya ilə təmaslara maraq göstərmir. Bu da Qərbin təzyiqinin nəticəsidir". Bunu TASS-a müsahibəsində Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin bildirib.

"2023-cü ilin noyabrından bəri xarici işlər nazirlərinin görüşü olmayıb. Xarici işlər nazirlikləri arasında məsləhətləşmələr üçün başqa planın işlənib hazırlanması və yekunlaşdırılması təklifimizə tərəfdaşlar maraq göstərmədilər. Müdafiə nazirlikləri arasında əlaqələrin dinamikasının nəzərəçarpacaq dərəcədə azalması bizim günahımız deyil. Hərbi-texniki əməkdaşlıq da geriləyib. Biz bunu Yerevanı ölkəmiz ilə əlaqələri minimuma endirməyə məcbur etməyə çalışan qərbçilərin təzyiqinin nəticəsi kimi görürük", - nazir müavini qeyd edib.

Bununla belə, o, ümidvar olduğunu bildirib ki, Ermənistan hakimiyyəti problemli məqamların aradan qaldırılması istiqamətində işləmək barədə açıq səsləndirdiyi niyyətini əməldə sübut edəcək: "Biz buna hazırıq".

Eyni zamanda, M.Qaluzin Moskva ilə Yerevan arasında ikitərəfli təmasların kəsilmədiyinə işarə edib: "Bu yaxınlarda, mayın 8-də Ali Avrasiya İqtisadi Şurasının növbəti iclası çərçivəsində Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilə Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan arasında ətraflı söhbət olub. Rusiya hökumətinin sədri Mixail Mişustin fevralda erməni həmkarı ilə görüşüb".

Paşinyan: 'Ən azı iki KTMT ölkəsi bizə qarşı müharibədə iştirak edib'

Mayın 22-də parlamentdə hökumət saatında Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan Belarus liderinin bugünlərdə Bakıda verdiyi bəyanatı şərh edib.

Lukaşenko Azərbaycanda səfərdə olarkən Əliyevə deyib: "Mən bir daha düşündüm və müharibədən əvvəl, Sizin azadlıq müharibənizdən öncə söhbətimizi xatırladım. Həmin vaxt biz nahar süfrəsi arxasında ikilikdə fəlsəfi fikir yürüdürdük və belə nəticəyə gəldik ki, müharibədə qələbə çalmaq olar".

Paşinyan vurğulayıb ki, Azərbaycan prezidenti ilə görüşdə Belarus prezidenti onun dörd ildir Ermənistana demək istədiyini deyib: "2020-ci ildə 44 günlük müharibəyə hazırlıqda biz yox, müttəfiqlərimiz iştirak edib. Mən Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) üzv olan ən azı iki ölkəni tanıyıram ki, bizə qarşı müharibənin hazırlanmasında iştirak edib. Bu ölkələr bizə kömək etmək istədiklərini təqlid edirdilər. Amma o müharibə Dağlıq Qarabağla bağlı deyildi. Onlar Dağlıq Qarabağ məsələsini çoxdan özləri üçün bağlayıblar. Həmin müharibə Ermənistana aid gözləntilərin doğrulmaması ilə bağlı idi. Müharibənin məqsədi müstəqil Ermənistan dövlətinin mövcudluğuna son qoymaq idi. 9 noyabr 2020-ci il və sonrasında bu gözlənti özünü doğrultmadı".

Paşinyan 2021-ci ilin mayında, 2022-ci ilin sentyabrında və 2023-cü ilin sentyabrında oxşar cəhdlərin edildiyini, lakin uğursuz nəticələndiyini vurğulayıb. "2024-cü il mayın 9-da bir daha cəhd etdilər, amma yenə alınmadı və alınmayacaq", - o sözlərinə əlavə edib.

Bundan əvvəl Paşinyan bildirmişdi ki, KTMT-ə etibar etmək olmaz. (Quruma Rusiya, Ermənistan, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Tacikistan daxildir) Onun iddiasına görə, KTMT 2021 və 2022-ci illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ermənistan sərhədlərini pozması zamanı cavab mexanizmlərindən istifadə etməyib. Təşkilatdan o zaman sərhədlərin delimitasiya edilməməsi ilə bağlı bəyanat səslənmişdi.

Azərbaycan rəsmiləri isə Ermənistan sərhədlərinin pozulmasını təsdiq etməmişdi.

+++

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın verdiyi son bəyanatında Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) hansı üzvlərini nəzərdə tutduğuna aydınlıq gətirməyə çağırıb: "Düzünü desəm, mənim üçün Ermənistan Baş nazirinin hansı ölkələrdən danışması maraqlıdır. Bunu biz özümüz təxmin etməliyik, yoxsa sonradan o, hansı ölkələri nəzərdə tutduğunu özü deyəcək? Düşünürəm ki, söhbət belə ciddi bəyanatlardan gedəndə həmin ölkələrin buna münasibət bildirməsi məntiqli olardı".

Zaxarovanın sözlərinə görə, Rusiya Ermənistanın özünü "atılmış və tərk edilmiş" kimi hiss etməməsi üçün mümkün olanı edib.

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilmişdi.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük əməliyyatla ərazilərinə nəzarəti bərpa edib.

Son illər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın ayrılıqda vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılır.

Çexiya prezidenti Petr Pavel kommunist ideologiyasının təbliğinə görə cinayət məsuliyyətinin tətbiqini nəzərdə tutan qanunu imzalayıb.

Kommunizmin təbliği artıq qadağan olunmuş nasist baxışlarının yayılması ilə eyni səviyyədə qiymətləndirilir.

Qanuna əsasən, "insan hüquq və azadlıqlarını açıq şəkildə boğmağa və ya irqi, etnik, milli, dini və ya sinfi nifrəti qızışdırmağa yönəlmiş nasist, kommunist və ya digər hərəkatları yaradan, dəstəkləyən və ya təbliğ edən" şəxslər üçün 5 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulur.

Bohemiya və Moraviya Kommunist Partiyası (KSČM) qadağa ilə bağlı müvafiq qərarı pisləyib. "Bu, KSČM-i kənarlaşdırmaq və mövcud rejimi tənqid edənləri qorxutmaq üçün növbəti uğursuz cəhddir", - partiya bildirib.

"Euractiv" yazır ki, yeni qanunun kommunist ideologiyası olan partiyalara necə şamil ediləcəyi hələ də aydın deyil. KSČM hazırda parlamentdə mandata sahib deyil, lakin son sorğulara görə, partiyanı dəstəkləyənlərin sayı 5 faizdir və bu, oktyabr seçkilərində aşağı palatada yer qazanmaq üçün kifayətdir.

Avropa İttifaqı (Aİ) Ukraynaya qarşı üç ildən artıqdır davam edən genişmiqyaslı işğal müharibəsinin başlamasından bəri Rusiyaya qarşı sayca 18-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyib. Bu paketdə Rusiyanın neft ixracına dair əsas qiymət həddi də yer alır.

"Biz Rusiyanın müharibə maşınının ürəyinə zərbə vururuq. Bank, enerji və hərbi-sənaye sektorlarını hədəfə alırıq və bu dəfə dinamik neft qiymətinə hədd də tətbiq edirik. Təzyiq davam edir. Və Putinin müharibəni dayandıracağı ana qədər bu təzyiq davam edəcək", - Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen bildirib.

Neftin qiymətinin yuxarı həddi ilə bağlı detallar dərhal açıqlanmayıb, lakin "Reuters" diplomatlara istinadən yazıb ki, sanksiyalar paketi G7-nin Rusiya xam nefti üçün qiymət həddini bir barel üçün 47.6 dollara endirəcək.

Sanksiyalar həmçinin "Şimal Axını" qaz kəmərləri ilə aparılan əməliyyatların qadağan edilməsini və Rusiyanın "kölgə donanması"na aid daha çox gəmilərin hədəf alınmasını da nəzərdə tutur.

Hazırda Rusiya ilə Almaniyanı birləşdirən Baltik dənizinin altından keçən iki "Şimal Axını" qaz kəməri vasitəsilə Rusiya qazı ötürülmür, lakin bu kəmərlərlə aparılan əməliyyatların qadağan olunması gələcəkdə belə təchizatın bərpa olunmasının qarşısını almağa yönəlib.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin hökumətə sentyabrın 1-ə qədər ölkədə 'dost olmayan' dövlətlərə məxsus proqram təminatlarının istifadəsinə əlavə məhdudiyyətlər qoyulması ilə bağlı təkliflər təqdim etməyi tapşırıb. Bu barədə iyulun 17-də Kremlin saytında dərc olunmuş təlimatlar siyahısında qeyd olunub.

Bu məhdudiyyətlər həmçinin xaricdə hazırlanmış kommunikasiya xidmətlərini də əhatə etməlidir.

Bu qərar mayın 26-da Putinin rusiyalı iş adamları ilə görüşünün ardınca gəlib. Həmin görüşdə Rusiya dövlət başçısı bildirib ki, "Zoom" və "Microsoft" kimi xarici xidmətləri "boğmaq" lazımdır, çünki onlar yerli informasiya texnologiyaları sektorunun inkişafına mane olur.

"Faridaily" bildirib ki, məhdudiyyətlərlə bağlı tədbirlər "WhatsApp" və ya "Telegram" messencerlərinə deyil, korporativ rabitə xidmətlərinə təsir edəcək.

Maydakı iclasdan sonra Rusiyanın rəqəmsal inkişaf naziri Maksut Şadayev Rusiya analoqları olan onlayn xidmətlərin mərhələli şəkildə məhdudlaşdırılmasının mümkünlüyündən danışıb. "Prezident dedi - biz boğacağıq", - nazir vurğulayıb.

Rusiya Dövlət Duması ölkənin İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişikliklərlə bağlı qanun layihəsi qəbul edib, məcəlləyə iki yeni maddə daxil edilib. Bu düzəlişlər internetdə, o cümlədən VPN-servislərdən istifadə etməklə "ekstremist" materialların "qəsdən" axtarışına görə cərimələrin tətbiqini nəzərdə tutur. Fiziki şəxslər üçün cərimələr 3 min rubl (65 AZN) ilə 5 min rubl (109 AZN) arasında dəyişir.

Dəyişikliklər 2025-ci il sentyabrın 1-də qüvvəyə minəcək.

+++

Düzəlişlərlə bağlı "Forbes"a müsahibəsində hüquqşünas Stanislav Seleznyov deyib ki, bundan əvvəl Rusiya qanunvericiliyində hər hansı məzmunun istehlakına (baxılması və ya oxunmasına) görə məsuliyyət nəzərdə tutulmamışdı. Yalnız həmin məzmunun yayılmasına görə cəza tətbiq olunurdu.

Belə pozuntuları aşkar etmək üçün axtarış tarixçəsinə - ya "Google" hesabındakı, ya da müsadirə olunmuş cihazın brauzer tarixçəsinə baxıla bilər. Bundan əlavə, bu "pozuntu"ları aşkar etmək üçün mobil operatorlar da hüquq-mühafizə orqanlarına kömək edə bilər. "Şəbəkə Azadlıqları" xatırladır ki, Rusiya axtarış sistemləri və sosial şəbəkələri hüquq-mühafizə orqanları ilə əməkdaşlıq etməyə, istifadəçilərin axtarış sorğularına dair statistika toplamağa və ötürməyə məcburdur. Bundan əlavə, yeni qanunlar küçədə polis tərəfindən vətəndaşların cihazlarının daha tez-tez yoxlanılması üçün əsas yarada bilər.

Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze bildirib ki, Avropa İttifaqı (Aİ) ilə vizasız rejimin dayandırılması ölkə üçün "ekzistensial məsələ" deyil. Onun sözlərinə görə, Gürcüstan üçün əsas prioritet sülhün və sabitliyin qorunmasıdır. O, bunu iyulun 17-də Gürcüstan hökumətindən səkkiz tövsiyənin icrasını tələb edən Avropa Komissiyasının məktubunu şərh edərkən deyib.

"Əgər sual bu şəkildə qoyulsa - sülh və sabitlik, yoxsa viza rejiminin liberallaşdırılması, - biz, şübhəsiz ki, sülh və sabitliyə üstünlük verəcəyik. Bu, gürcü xalqının seçimidir. Bizi məhz bu cür seçim qarşısında qoyurlar", - baş nazir bildirib.

"Bizə deyilir ki, xarici oyunçuların ölkədə inqilabi prosesləri maliyyələşdirmə imkanını məhdudlaşdıran qanunu qəbul etmək olmaz. Bu, sabitliyə təhdiddir. Əgər məsələ məhz belə qoyulursa, biz sabitliyi seçirik. Biz güzəştə getməyəcəyik", - Kobaxidze vurğulayıb.

O, həmçinin qeyd edib ki, Aİ-nin Gürcüstan hökuməti qarşısında qoyduğu tələblər hüquqi cəhətdən əsaslandırılmayıb, "boş siyasi ultimatumlardır".

Kobaxidze Aİ-nin davranışını Sovet İttifaqının təcrübəsi ilə müqayisə edib: "Sovet İttifaqında da Moskvadan direktivlər gəlirdi - əməl etməsəydiniz, cəzalandırılırdınız. Brüssel Moskvadan nə ilə fərqlənir? Brüssel sovet Moskvası kimi olmamalıdır".

Gürcüstanın xarici işlər naziri Maka Boçorişviliyə göndərilən məktubda Aİ-nin tövsiyələrinin yerinə yetirilməsi üçün konkret tarix göstərilməsə də, qurumun xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallas bunun avqustun sonu olduğunu bildirib.

Ukrayna və Rusiya arasında müharibədə həlak olanların meyitlərinin növbəti mübadiləsi baş tutub. Ukraynanın Əsirlərlə İş üzrə Koordinasiya Qərargahının yaydığı məlumata görə, mübadilə çərçivəsində Ukraynaya min meyit qaytarılıb.

Prezident Vladimir Putinin köməkçisi Vladimir Medinski isə daha əvvəl bildirib ki, Rusiya, İstanbul razılaşmasına əsasən, 19 hərbçisinin cəsədini alıb.

İyunun 16-da Ukraynanın Əsirlərlə İş üzrə Koordinasiya Qərargahı bildirmişdi ki, İstanbulda keçirilən görüşdə əldə olunan razılaşmaya əsasən, Rusiya 6 min 57 meyiti Kiyevə təhvil verib.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski həmin vaxt demişdi ki, bu mübadilə zamanı Rusiyanın təhvil verdiyi meyitlər arasında ölkə vətəndaşlarına aid olmayan 20 meyit də olub.

İsrail ordusu Suriya hökumət qüvvələrinin qərargahına və Dəməşqdəki prezident sarayının binasına zərbələr endirib. İsrail ordusunun açıqlamasına görə, zərbələr Suriyanın cənub-qərbindəki Əs-Süveyda şəhərində druzları qorumaq üçün həyata keçirilib. İsrail Suriya islamçı qrupları ilə münaqişədə druzları dəstəkləyir.

Bir gün əvvəl, əsasən, druzların məskunlaşdığı şəhərdə bədəvi qəbilələri ilə yerli yaraqlılar arasında baş verən toqquşmalarda onlarla insan həlak olub. Toqquşmalarda şəhərə daxil olan Suriya ordusu da iştirak edib. Əs-Süveydada komendant saatı tətbiq edilib. Druz azlığının liderlərindən biri Şeyx Hikmət əl-Hicri Suriya hökumətini atəşkəsi pozmaqda və şəhəri bombalamaqda ittiham edib. Suriya ordusu yalnız cavab atəşi olduğunu deyir.

Suriya İnsan Haqları Rəsədxanasının (SOHR) məlumatına görə, qarşıdurmalarda azı 200 nəfər həlak olub.

İsrail ordusu bundan əvvəl, çərşənbə axşamı əs-Süveyda bölgəsindəki Suriya qüvvələrinə zərbələr endirib. Hərbçilərin bəyanatında deyilir ki, Təl-Əviv "İsraildəki druz həmvətənlərimizlə dərin qardaşlıq ittifaqı" səbəbindən "Suriyadakı druzlara zərər yetirilməsinin qarşısını almağa sadiqdir".

İsrailin ilhaq etdiyi Colan təpələri ilə Suriya sərhədində də toqquşmalar baş verib. Bildirilir, onlarla druz Əs-Süveydadan İsrailin nəzarətindəki ərazilərə girməyə çalışır, Colan təpələrində yaşayan yüzlərlə druz isə toqquşmaların baş verdiyi Suriyanın nəzarətindəki ərazilərə keçməyə çalışır. "Times of Israel" qəzetinin yazdığına görə, İsrail ordusu ilhaq olunmuş bölgədə yaşayan druzların Suriyaya girməmələri üçün gözyaşardıcı qazdan istifadə edib.

2010-cu ildə Suriyada vətəndaş müharibəsi başlamazdan əvvəl druz icması təxminən 700 min nəfərdən ibarət idi ki, bu da əhalinin təxminən 3 faizi edirdi. Onların, demək olar, yarısı Əs-Süveyda əyalətində yaşayırdı. Orada əhəmiyyətli bir xristian azlığı ilə birlikdə druzlar əhalinin təxminən 90 faizini təşkil edirdi. Druz icması İsrail tərəfindən dəstəklənir. 2024-cü ilin dekabrında Bəşər Əsədin devrilməsindən sonra druzlar Təl-Əvivdən onların altı kəndini İsrailə birləşdirməyi xahiş ediblər.

İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinə qarşı korrupsiya iddiaları ilə başlanan istintaq çərçivəsində həbs edilən bu qurumun başqanı Əkrəm İmamoğlu bu gün, iyulun 16-da hakim qarşısına çıxarılıb.

İmamoğlu barəsində tutulmazdan öncə İstanbulun baş prokuroru Akın Gürlekə yönələn sözlərlə bağlı da cinayət işi açılmışdı.

Məhkəmə həmin iş çərçivəsində İmamoğluya terrorla mübarizədə iştirak edən şəxsləri hədəf göstərmək ittihamından bəraət verib. Lakin dövlət qulluqçusunu vəzifəsinə görə alçaltmaq ittihamı üzrə ona 1 il 5 ay 15 gün, təhdid ittihamı üzrə isə 2 ay 15 gün azadlıqdan məhrumetmə cəzası verib.

İmamoğluya ümumilikdə 1 il 8 ay həbs cəzası kəsilib. Amma ona siyasi qadağa tətbiq olunmadığı bildirilir.

Xatırlatma

Türkiyə hakimiyyəti prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın əsas siyasi rəqibi sayılan İstanbul Böyük Şəhər Bələdiyyəsi başqanı Ə.İmamoğlunu bu ilin martında saxlayıb.

İmamoğlu rüşvət alma, terrorçu qrupa yardım və sair ittihamlarla saxlanılıb. İmamoğlunun həbsi ölkədə siyasi gərginliyi artırıb, etirazlara səbəb olub. Ana müxalifət partiyası (Prezident və parlament seçkilərində ikinci, bələdiyyə seçkilərində birinci) olan Cümhuriyyət Xalq Partiyası (CHP) onun saxlanılmasını siyasi motivli adlandırıb, əhalini qanuni nümayişlərə çağırıb.

Bir çox tənqidçilər də İmamoğlunun saxlanmasını siyasi motivli hesab edir.

Türkiyə hökuməti isə ittihamları rədd edir, məhkəmələrin müstəqil orqanlar olduğunu bildirir.

Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxması üzvlüyü dondurmasından daha real görünür. Bu barədə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan iyulun 16-da keçirdiyi mətbuat konfransında KTMT ilə bağlı mövcud vəziyyəti şərh edərkən bildirib.

2024-cü ilin fevralında Paşinyan Ermənistanın KTMT-də iştirakını dondurduğunu elan edib. O zaman baş nazir təşkilatın Ermənistan qarşısında öz öhdəliklərini yerinə yetirmədiyini əsas səbəb kimi göstərmişdi.

Rusiya buna cavab olaraq bildirib ki, bu, rəsmi Yerevanın qərar verəcəyi bir məsələdir.

O vaxtdan bəri Ermənistan KTMT çərçivəsində keçirilən heç bir tədbirdə iştirak etməyib və təşkilata üzvlük haqqını ödəməyib.

Bununla belə, Rusiyanın Ermənistan ərazisində hərbi bazası var.

KTMT-də aparıcı rolu Rusiya oynayır. Təşkilata habelə Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Ermənistan daxildir.

Brüsseldə işgüzar səfərdə olan Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen və Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Antonio Koşta ilə görüşüb. Üçtərəfli görüşlə bağlı birgə mətbuat açıqlamasında bildirilib ki, Aİ rəsmiləri Ermənistanın suverenliyi, ərazi bütövlüyü və aparılan demokratik islahatlara dəstək ifadə ediblər: "Avropa İttifaqı Ermənistana dayanıqlılıq və uzunmüddətli inkişaf sahəsində dəstəyini təsdiqləyib və bu məqsədlə indiyə qədər əhəmiyyətli maliyyə və texniki yardım ayırıb. "Global Gateway" strategiyası çərçivəsində Aİ-nin Ermənistana yatırdığı investisiyaların ümumi həcmi 2.5 milyard avroya çatacaq".

Aİ, eyni zamanda, bu ölkədə informasiya ekosistemini dəstəkləmək və müstəqil medianı gücləndirmək üçün 1.5 milyon avroluq yeni yardım paketi elan edib.

Məlumatda görüş zamanı Cənubi Qafqazda sülh prosesinin müzakirəsinə toxunulduğu da qeyd olunub.

"Prezident Koşta və Avropa Komissiyasının prezidenti Fon der Lyayen Ermənistanın Cənubi Qafqazda sabitliyin təşviqi istiqamətində atdığı addımları da yüksək qiymətləndiriblər. Xüsusilə, Azərbaycanla sülh danışıqlarında davamlı şəkildə iştirakı və Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində atılan addımlar vurğulanıb", - birgə açıqlamada bildirilib.

Xatırlatma

Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.

Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Bununla belə, tərəflər bu ilin martında saziş üzrə bütün maddələrin razılaşdırıldığını açıqlayıblar.

Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) bildirib ki, polkovnik İvan Voroniçi Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının agentləri qətlə yetirib. SBU-nun məlumatında qeyd olunub ki, qətli törədən şəxslər Kiyev vilayətində saxlanarkən müqavimət göstəriblər və nəticədə onlar "zərərsizləşdiriliblər".

SBU-nun rəhbəri Vasili Malyuk qətli törətməkdə şübhəli bilinən bu şəxsləri "Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin (FSB) casus-döyüş qrupu" adlandırıb.

SBU iddia edib ki, polkovnik Voroniçin qətlini bir kişi və bir qadın törədib. Onlar, göstərişə uyğun olaraq, ukraynalı polkovniki izləyib və onun hərəkət marşrutlarını müəyyən ediblər.

SBU-nun Xüsusi Əməliyyatlar Mərkəzinin baş əməliyyat müvəkkili, polkovnik İ.Voroniç iyulun 10-da Kiyevdə güllələnib.

"The New York Times" yazıb ki, Voroniç SBU-nun beşinci idarəsində xidmət edirmiş. Bu idarə Rusiya və onun işğal etdiyi Ukrayna ərazilərində əməliyyatlar həyata keçirir. Bir müddət polkovnik Voroniç bu bölməyə rəhbərlik edib. Həmin idarə ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsindən (CIA) dəstək alırdı və xüsusilə Donbasda rusiyapərəst separatçıların komandirlərindən biri, "Motorola" ləqəbli Arsen Pavlovun öldürülməsinə görə məsuliyyət daşıyırdı.

10 iyun

Kiyevdə Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin polkovniki öldürülüb

Kiyevdə Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) Xüsusi Əməliyyatlar Mərkəzinin baş əməliyyat müvəkkili, polkovnik İvan Voroniç güllələnib. Hadisə bu gün səhər saatlarında baş verib.

Ali Radanın sabiq deputatı İqor Mosiyçukun məlumatına görə, naməlum şəxs "səsboğucu ilə təchiz olunmuş tapançadan beş dəqiq atəş açıb, daha sonra cinayət yerindən qaçıb".

SBU qətllə bağlı istintaqın başladıldığını bildirib.

Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğal müharibəsi başladıqdan bəri Rusiya silahlı qüvvələrinin azı 118 min 139 hərbi qulluqçusu həlak olub. Bu rəqəmə 28 ölkədən olan 523 xarici döyüşçü də daxildir. Bu barədə məlumatı BBC-nin Rusiya xidməti yayıb. Məlumatlar "Mediazona" və könüllülər qrupu ilə birgə aparılan hesablamalara əsaslanır.

Söhbət müqavilə imzalanan zaman Rusiya vətəndaşlığı olmayan və onların ölümünü açıq mənbələr əsasında təsdiqləmək mümkün olan xarici vətəndaşlardan gedir.

Həlak olmuş əcnəbilər arasında ən çox Tacikistan vətəndaşı qeydə alınıb - 72 nəfər. Onların ardınca Nepal (70 nəfər) və Özbəkistan (66 nəfər) gəlir. Araşdırmaya görə, Tacikistan və Özbəkistandan olan ölən əsgərlərin yarıdan çoxu Rusiya həbsxanalarından cəbhəyə göndərilən şəxslərdir.

Həlak olan əcnəbilərin sayına görə dördüncü yerdə Gürcüstan qərarlaşıb - 63 nəfər. Onların, demək olar ki, hamısı beynəlxalq səviyyədə tanınmayan Cənubi Osetiya və Abxaziya bölgələrinin sakinləridir. 54 hərbçi ilə beşinci yerdə Ukrayna gəlir. Hesablamalarda yalnız genişmiqyaslı müharibə başlamazdan əvvəl Ukraynanın nəzarətində olan ərazilərdə qeydiyyatda olan şəxslər nəzərə alınıb. Onların əksəriyyəti islah koloniyalarından müharibəyə cəlb olunub.

Bundan əlavə, Rusiya tərəfində Ukraynaya qarşı müharibədə Efiopiya, Zambiya, Mərkəzi Afrika Respublikası, Tanzaniya, Toqo və ABŞ vətəndaşlarının da döyüşdüyü qeyd olunur.

ABŞ prezidenti Donald Tramp bu ilin yanvarında vəzifəyə qayıtdıqdan sonra ilk dəfə olaraq prezident səlahiyyətindən yararlanaraq Kiyevə silah göndərəcək. Prezident Trampın müvafiq planı ilə tanış olan iki mənbə bu barədə "Reuters"ə bildirib. Eks-prezident Co Bayden bu səlahiyyətdən tez-tez istifadə edib.

Trampın bu addımı onun Ukraynanın müdafiəsində maraqlı olduğuna işarədir.

Mənbələr bildirib ki, Trampın komandası Prezidentin Silahların Təcili Çıxarılması Səlahiyyəti (Presidential Drawdown Authority) əsasında Ukraynaya göndərilmək üçün ABŞ-nin mövcud silah ehtiyatlarından uyğun silah və sursatları seçəcək. Mənbələrdən biri bu silahların dəyərinin 300 milyon dollar ola biləcəyini qeyd edib.

Bu həftənin əvvəlində prezident Tramp deyib ki, ABŞ Rusiyanın güclənən hücumlarından müdafiə olunmaq üçün Ukraynaya daha çox silah göndərəcək.

Mənbələr bildiriblər ki, hərbi yardım paketinə "Patriot" raketləri və ortamənzilli hücum raketləri daxil ola bilər, lakin dəqiq hansı silah-sursatın göndəriləcəyi ilə bağlı hələ qərar verilməyib.

İndiyədək Tramp administrasiyası Ukraynaya yalnız keçmiş prezident Co Bayden tərəfindən təsdiqlənmiş silahları göndərib. Prezidentin adıçəkilən səlahiyyəti ona fövqəladə vəziyyətlərdə müttəfiqlərə yardım məqsədilə ABŞ-nin silah ehtiyatlarından birbaşa istifadə etməyə imkan verir.

Pentaqon və Ağ ev məsələ ilə bağlı sorğuya dərhal cavab verməyib.

Prezident Trampın Ukraynanın müdafiəsinə dair mövqeyi isə indiyə qədər qeyri-sabit olub. O, bəzən ABŞ-nin Ukraynaya hərbi yardımını tənqid edib və Rusiya haqqında müsbət danışıb, lakin, eyni zamanda, bəzən Kiyevə dəstəyini ifadə edib və Kremlə qarşı sərt tənqidlər səsləndirib.

Vaşinqtonun ABŞ prezidentinin müvafiq səlahiyyəti çərçivəsində Ukrayna üçün hələ 3.86 milyard dollar dəyərində yardımı qalır. Bu mexanizm üzrə son yardım yanvarın 9-da prezident Bayden tərəfindən elan edilmiş 500 milyon dollarlıq paket olub.

Ukraynanın əsas prioritetləri arasında isə "Patriot" sistemləri və GMLRS mobil reaktiv artilleriya sistemləri yer alır və bu silahlar yeni yardım paketinə daxil edilə bilər. Bu silahların Avropada yerləşdirilmiş ehtiyatlardan götürülməsi sayəsində onların bir neçə gün ərzində cəbhə bölgəsinə çatdırılması mümkündür.

ABŞ Konqresi Rusiyanın tammiqyaslı işğalından sonra keçən 3 il yarım ərzində Ukrayna və müttəfiq dövlətlərə 175 milyard dollar yardım və hərbi yardımı təsdiqləyib.

BMT-nin Ukraynada İnsan Hüquqları üzrə Monitorinq Missiyası iyunda müharibə nəticəsində mülki şəxslər arasında ölən və yaralananlarla bağlı hesabatını açıqlayıb. Hesabata görə, iyunda Ukraynada azı 232 dinc sakin həlak olub, 1343 nəfər isə yaralanıb.

Bu ayda Ukraynada ölən və yaralanan mülki şəxslərin ümumi sayı 1575 nəfərdir ki bu da 2022-ci ilin aprelindən bəri bir ay üzrə qeydə alınan ən yüksək rəqəmdir. Bir ayda bu qədər çox mülki vətəndaşın həlak olması isə sonuncu dəfə təxminən bir il əvvəl baş verib.

BMT-nin hesabatında qeyd olunub ki, Ukrayna şəhərlərinin yaşayış məntəqələrinə uzaqmənzilli raket və döyüş dronları ilə endirilən zərbələr, iyunda mülki itkilərin əsas səbəbi olub. Ölüm sayının 53%-i bu hücumlardan qaynaqlanır.

2025-ci ilin iyununda Rusiyanın Ukrayna ərazisinə atdığı raketlərin və döyüş başlıqlarının sayı 2024-cü ilin iyun ayındakı göstəricidən on dəfə çoxdur.

Qeyd olunub ki, cəbhəyanı bölgələrdə mülki itkilərin səviyyəsi yüksək olaraq qalır. Bu, xüsusilə Xerson və Donetsk vilayətlərində yaxın məsafəli döyüş dronları ilə gerçəkləşdirilən hücumlarla bağlıdır.

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio Kuala-Lumpurda keçirilən ASEAN ölkələrinin regional təhlükəsizlik forumu çərçivəsində Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla görüşüb.

İnformasiya agentliklərinin xəbərinə görə, tərəflər arasında görüş 50 dəqiqə davam edib. Görüş zamanı müzakirə olunan mövzular arasında Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibə, İran və Suriya ətrafındakı vəziyyət, eləcə də iki ölkənin diplomatik nümayəndəliklərinin fəaliyyətinin normallaşdırılması ilə bağlı məsələlər yer alıb.

Moskva Rusiya ilə ABŞ arasında birbaşa uçuşların bərpası məsələsini də qaldırıb.

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) bəyanatında deyilir ki, Lavrov və Rubio "münaqişələrin dinc yolla həllinə, Rusiya-Amerika iqtisadi və humanitar əməkdaşlığının bərpasına, həmçinin iki ölkənin cəmiyyətləri arasında azad təmasların təşviqinə qarşılıqlı marağı təsdiqləyiblər".

"Reuters"in məlumatına görə, Rubio Lavrovla görüşündə Rusiyanın Ukraynadakı münaqişənin sülh yolu ilə həlli məsələsindəki mövqeyində çevikliyin olmamasından məyusluğunu ifadə edib. Onun sözlərinə görə, ABŞ bu münaqişənin başa çatdırılması üçün "yol xəritəsi" görmək istəyir. O, Lavrovla söhbətini "açıq və vacib" adlandırıb.

Rubio həmçinin deyib ki, Lavrov ona Ukraynada müharibənin sona çatdırılması ilə bağlı əvvəl səsləndirilməmiş yeni təkliflər barədə də məlumat verib.

"Düşünürəm ki, bu, yeni və fərqli bir yanaşmadır... Mən bunu sülhə zəmanət verən adlandırmazdım, lakin bu, bizim prezidentə çatdıracağımız konsepsiyadır", - Rubio vurğulayıb. ABŞ dövlət katibi bu təkliflərlə bağlı hər hansı detalı açıqlamayıb.

Malayziyadan sonra Lavrov Rusiyanın davamlı olaraq hərbi əməkdaşlığını gücləndirdiyi Şimali Koreyaya səfər edəcək.